Ecuador

Beste allemaal,
 

We zitten nu in Manizales, Colombia, in een comfortabele jungle lodge. De reis verloopt voorspoedig met de gebruikelijke hobbels die op je pad komen. De meest recente hobbel is dat we zojuist vernamen dat de boot naar Panama die we hadden gereserveerd om de auto te verschepen is gecanceld. Oorspronkelijk was het plan om deze etappe te eindigen in Los Angeles, USA.  Maar dat redden we niet. Het is in deze contreien zo mooi dat we besloten in een lagere versnelling te reizen en als eindpunt Panama te nemen: de auto daar laten staan en eind maart terugvliegen naar Nederland. Maar ja, dan moet de boot wel gaan. Hopelijk kunnen we een andere boot regelen. Hoe dan ook, de auto moet Colombia uit want het is niet toegestaan zelf het land te verlaten en de auto hier voor een half jaar achter te laten.

Waarom niet over land? De boot van Colombia naar Panama is een noodzakelijk kwaad. Er loopt tussen beide landen namelijk geen weg. Het betreft hier het gebied dat bekend staat als de Dariën Gap. Het is ondoordringbare jungle met een neerslag van 3 meter per jaar en een broeinest van drugsmokkelaars en rebellen. En voor de reders is het een goudmijn. Ze vragen voor het kippeneindje naar Panama meer dan de helft van het bedrag dat een complete autoverscheping naar Rotterdam kost. 

Een andere hobbel betrof het reisadvies van Buitenlandse Zaken voor Colombia van eind van het vorig jaar. Het ministerie heeft een kaartje waarop de veligheidsrisico’s van de verschillende gebieden staan ingekleurd. Groene gebieden zijn OK, wees in gele gebieden op je hoede, reis in oranje gebieden alleen als het noodzakelijk is en in rode gebieden wordt elke vorm van reizen afgeraden. Rode gebieden in Colombia worden onveilig gemaakt door drugsmokkelaars, rebellen van de ELN en/of criminelen. Nu was het plan om vanuit Ecuador Colombia binnen te gaan. Maar het hele grensgebied tussen beide landen was donkerrood gekleurd. En het is een paar honderd kilometer voordat je in oranje gebied komt. Het niet opvolgen van het reisadvies heeft nogal wat repercussies Eén daarvan is dat als je wat overkomt je verzekeringen niet meer gelden.  Aan de andere kant hadden we ook geen keus. Vanuit Ecuador was er geen enkele weg naar Colombia die niet door rood gebied liep. 

Toch maar eens te rade gegaan bij het reisadvies van andere landen. De Engelsen bleken de risico’s toch wat lager in te schatten. Hun legenda is vrijwel hetzelfde hoewel ze geen onderscheid maken tussen gele en groene gebieden. De Engelse kaart vertoont nauwelijks rood. Er is zelfs een redelijk veilige corridor tussen beide landen. Voldoende reden om de tocht te ondernemen. En het moet gezegd, we hebben geen enkel probleem gehad om het rode gebied te doorkruisen. Wel hebben we een aantal voorzorgsmaatregelen genomen. Verschillende andere reizigers hadden namelijk gemeld dat ze waren overvallen door gewapende bandieten waarbij alles van waarde en de paspoorten werden buit gemaakt.  Voor het geval ons dat zou overkomen hadden we een pakketje gemaakt dat gestolen mocht worden: geld, een pinkaart en onze internationale rijbewijzen. Op een veilig plekje in de auto verborgen we de paspoorten, de rijbewijzen, de creditkaarten en de autopapieren. Gelukkig tot nu toe allemaal overbodig. 

Wat veiligheid betreft verschilt Ecuador hemelsbreed van Colombia. Het is één van de meest veilige landen van Zuid Amerika en wel te vergelijken met Chili. Chili dankt zijn welvaart aan zijn bodemschatten zoals koper. Ecuador dankt zijn rijkdom aan grote olievelden die in het Amazonegebied worden geëxploreerd. En het geld wordt goed besteed. De wegen zijn bijzonder goed en er is geen evidente armoede te bespeuren. En je merkt het aan de pomp. Een liter diesel kost 21 cent. Opvallend: de huizen in Ecuador hebben vrijwel allemaal pannendaken terwijl in de rest van Zuid Amerika de meeste daken van golfplaat zijn. Ook opvallend: Ecuador heeft geen eigen munt maar gebruikt de US $. Wat wel een minpuntje was, was de autoverzekering. In Ecuador is de verzekering gekoppeld aan de Ecuadoraanse nummerplaat. En omdat wij een Nederlandse nummerplaat hebben, konden we de auto niet verzekeren. We hebben dus 5 weken onverzekerd rondgereden.
Ecuador ligt op de evenaar. Maar hoe warm het is hangt sterk af van de hoogte. Ecuador bestaat geografisch uit drie delen. Van oost naar west krijg je eerst het Amazonegebied. In het midden verrijst vervolgens het Andesgebergte. Naar het westen heb je tenslotte het kustgebied. Alleen in het bergen is het niet tropisch heet en vochtig. Integendeel, in de dalen is het vaak lenteachtig en hoog in de bergen zelfs koud. Dat is voor ons de ideale reisroute. Deze route staat bekend als de Avenue van de Vulkanen. Links en rechts van de weg liggen tientallen vulkanen waarvan een aantal nog actief zijn. Maar de onbetwiste uitschieter is de Chimborazo die ruim 6300 meter hoog is.

De vulkaan ligt binnen een Nationaal Park met een ingang op zo’n 4000 meter hoog. Het is bewolkt weer. We nemen de gravelweg naar boven. Misschien -hopen we- schijnt de zon boven de wolken. Echter: hoe hoger we komen, hoe meer mist. Het begint ook nog eens te regenen. Dan komen we in de sneeuw. Gaan we het redden? De auto heeft het zwaar op de steile stukjes. De diesel stinkt geweldig. Maar we redden het. Voor de auto is 4860 meter een record. Het is maar goed dat het roetfilter verwijderd is, anders hadden we het nooit gehaald. Het is buiten bitter koud. Er staat een stevig windje. Het is bizar. We zijn hier vlak bij de evenaar maar we hebben onze winterjas aan en een ijsmuts op. We kijken wat rond maar duiken dan snel de berghut in voor een kop koffie met empanada. We waren van plan om hier boven te overnachten, maar het is veel te koud. We rijden naar beneden en vinden een leuke plek bij een boerderijtje dat zo’n 1500 meter lager ligt.

Wanneer we de volgende dag opstaan zien we heel wat blauw in de lucht, maar geen Chimborazo. Als we na een paar kilometer rijden, de bocht omgaan, ligt de vulkaan daar in alle glorie helemaal vrij uit de wolken. Het is een fantastisch gezicht. We zetten de auto aan de kant voor het maken van een foto. We rijden net als gisteren weer naar boven. We zijn de eersten die zich voor vandaag registreren. Wat een verschil met gisteren. Het uitzicht is schitterend. We lopen een eindje een pad op. Zelfs op deze grote hoogte groeien nog planten. Ze hebben oranje bloempjes die bedekt zijn met ijskristallen. We maken een praatje met een Ecuadoraanse gids. Hij en twee jonge vrouwen hebben hier vannacht gekampeerd. Hij zegt dat de kou wel mee viel. De meiden hebben 's nachts geprobeerd om naar de top te gaan. Dat is dus nog 1500 meter stijgen. Helaas is het niet gelukt, de omstandigheden waren te slecht. Op onze vraag vertelt hij dat het gebruikelijk is om 's nachts naar boven te gaan omdat de sneeuw dan harder is.
 

Het weer in de bergen is notoir moeilijk te voorspellen, zelfs op de korte termijn. Op een stralende ochtend rijden we naar een Mirador met uitzicht op een dal. Het uitzicht is geweldig en geen wolkje te bekennen. Via een pad dat naar beneden voert kun je in een kwartier naar een ander uitkijkpunt klauteren. In de tijd dat Harry naar beneden loopt, drijven kleine wolken het dal binnen, ze klimmen als het ware over de bergen heen en verspreiden zich dan verder. Langzaam vult het dal zich. Binnen een half uur zitten we in de mist. Je ziet het gewoon voor je ogen gebeuren. Het gaat razendsnel. We kunnen ons nu beter voorstellen als bergbeklimmers zeggen  dat ze overvallen worden door het weer. Omdat de weg ongeveer even hoog ligt als de bovenkant van de wolken ontwikkelt zich een fraai schouwspel. Als we terug rijden proberen we de nevel voor te blijven, maar dit is niet eenvoudig. Soms rijden we net boven de mist en zien we de wolken onder ons, dan rijden we er weer midden in. Als de tentakels van een inktvis zoekt de mist zijn weg langs en over de bergen. Soms denken we dat we de wolken achter ons hebben gelaten maar dan duikt de nevel weer op via een zijdal. Het lijkt wel of de wolken een spelletje met ons spelen. Het is een spectaculaire voorstelling van Moeder Natuur.

Toeval bestaat niet. Of toch wel? In het plaatsje Otavalo wordt op zaterdag een grote markt gehouden. De indianen uit de wijde omtrek komen er heen. Op de weg is het erg druk. Kennelijk zijn er meer mensen die er heen willen. We stoppen bij een Mirador om koffie te drinken. Even later komt er een kleine camper naast ons staan. Er stapt een blonde vrouw uit met een erg Hollands gezicht. Ze spreekt ons aan in gebroken Nederlands. Ze is Argentijnse maar van Hollandse afkomst. Ze vertelt te wonen in een plaats 500 km ten zuiden van Buenos Aires. Die plaats is Tres Arroyes en zij heet Carolina Verkuyl. Dat is sterk. Een neef van Marleen heeft namelijk 2 maanden geleden een reis gemaakt naar Argentinië om er de familie van zijn moeder te bezoeken. En......ja wel hoor, die familie heet Verkuyl en woont in Tres Arroyes. Carolina is een achternicht van de neef van Marleen.  We praten nog wat en maken een foto van deze bijzondere ontmoeting. Carolina is trouwens een pittige dame. Ze reist in haar eentje in haar camper door Zuid Amerika met eindbestemming Alaska.

Op onze reis door Ecuador zijn we heel wat keren de evenaar gepasseerd. Er bestaat ook een officiële plaats waar de positie van de evenaar is vastgesteld: Ciudad Mitad Del Mundo. Ofwel Stad Midden van de Wereld. Er is een monument geplaatst waarvoor een dikke gele lijn is getrokken: de evenaar. Je kunt met één voet op het zuidelijke halfrond en met de andere op het noordelijke halfrond staan. Even verderop is een klein museum dat, naar men ons vertelde, aardige experimenten laat zien die alleen pal op de evenaar mogelijk zouden zijn . Het eerste experiment is de draairichting van water als een waterbak leegloopt. Op het noordelijke halfrond is de draairichting linksom. Op het zuidelijke halfrond is de draairichting rechtsom. Dit vanwege het Coriolis effect. Het tweede experiment zou aantonen dat het alleen precies op de evenaar minder kracht kost iemands gestrekte armen naar beneden te duwen. Het derde experiment betreft het balanceren van een ei op de kop van een spijker dat ook alleen hier mogelijk zou zijn.

We bezoeken het museum. Een aardige dame leidt ons rond en voert de eerste 2 experimenten meermalen uit. En we zien inderdaad systematisch verschil in draairichting als de waterbak op het noordelijk halfrond respectievelijk zuidelijk halfrond staat. En op de gele lijn van de evenaar gaat het water loodrecht naar beneden. Ook het tweede experiment lijkt te lukken. Ga naast de evenaar staan, strek je armen en laat een ander ze naar beneden drukken. Ga op de evenaar staan en doe hetzelfde. Het kost de ander nu veel minder kracht om je armen naar beneden te drukken. Het op de evenaarslijn balanceren van een ei op de kop van een spijker mochten we zelf proberen. En het is Harry na eindeloos priegelen zelfs gelukt om dat voor elkaar te krijgen. Je zou zeggen dat alles klopt.
Maar wacht eens even. Over de draairichting van weglopend water is ooit een vraag geweest bij de VPRO wetenschapsquiz. En daaruit kwam naar voren dat het effect van andere omstandigheden op de draairichting van weglopend water vele malen groter is dan het Coriolis effect. Hoe krijgen ze hier dan elke keer het goede resultaat? Als ware detectives zijn we andere gidsen gaan volgen als ze de waterproef deden. En we kregen al snel door hoe ze het deden. Op de evenaar giet men een emmer water leeg precies in het midden van de bak. Op het zuidelijk halfrond begint men ook in het midden maar verschuift dan de emmer al gietend langzaam een paar centimeter naar het zuiden. Idem dito op het noordelijke halfrond maar dan wordt de emmer een paar centimeter naar het noorden verplaatst. Op deze manier zorgt men dat de draairichting altijd in de gewenste richting gaat.
Het tweede effect is ook een trucje. Het is gebaseerd op het feit dat het de tweede keer naar beneden duwen van gestrekte armen altijd minder kracht kost. Ongeacht waar je je bevindt. Als je het de eerste keer op de evenaar doet en de tweede keer er naast dan heb je precies het tegengestelde ‘bewezen’. Voor wat het ei op de spijker betreft, dit hebben we niet nog een keer geprobeerd naast de evenaar. Maar ongetwijfeld is het daar ook mogelijk.
Later hebben we nog even gecheckt hoe dat nu precies zit met de positie van de evenaar. Met moderne GPS techniek is aangetoond dat de ware evenaar zich 240 meter van de gele lijn in Ecuador bevindt. Experimenten pal op de gele lijn van de evenaar? Vergeet het maar. Maar het was wel heel leuk om uit te zoeken waarom het onzin is.

Naast de Amazone, de Andes en het tropisch kustgebied behoren ook de Galapagos eilanden tot Ecuador. De eilanden liggen zo’n 1000 km ten westen van het vasteland in de Stille Oceaan. Ze zijn gevormd door een bijzondere vulkanische activiteit die dwars door aardplaten heen gaat, in dit geval de Nazca aardplaat. De Nazca plaat verschuift elk jaar 5 cm naar het oosten en wringt zich onder het Zuid Amerikaanse continent. Door deze beweging is de Andes ontstaan. Maar tegelijkertijd verschuiven ook de net gevormde eilanden van de Galapagos om na miljoenen jaren, als deel van de Nazca plaat, weer in zee te verdwijnen. De archipel zelf verdwijnt niet omdat er steeds nieuwe eilanden ontstaan. Dit geologisch wonder is een van de redenen waarom flora en fauna van de eilanden zo bijzonder zijn. 

We hebben lang geaarzeld of we naar de eilanden toe zouden gaan.  Het grote nadeel is dat je de eilanden alleen maar in georganiseerd groepsverband kunt bezoeken onder leiding van een gids. We houden niet echt van zo’n keurslijf. Het tweede nadeel is dat het behoorlijk prijzig is als je flink wat eilanden wilt bezoeken. Aan de andere kant, we zitten er nu relatief vlakbij. En hoe groot is de kans dat we het later nog een keer doen? Uiteindelijk hebben we een cruise geboekt die een stuk of 10 eilanden aandoet. En we hebben geluk gehad. Het was een fantastisch mooi schip met driemaal daags heerlijk eten, een mooie hut, een aardige 8-koppige bemanning, en negen gezellige mede passagiers uit alle windstreken van de wereld. Maar bovenal, het was een geweldige ervaring. Reuzenschildpadden, zeeleeuwen, leguanen, albatrossen, allerlei bijzondere genten en vinken, fregatvogels, slangen, manta’s, haaien, zeeschildpadden, pinguïns, noem maar op. En het bijzondere van deze dieren is dat de meesten niet bang zijn voor mensen. Je kunt ze bij wijze van spreken aanraken zonder dat ze vluchten. Daarnaast werden we tijdens het varen vergezeld door een school dolfijnen. Helemaal fantastisch was dat een familie orka’s ons schip met een bezoek vereerde. We hebben al dit moois vastgelegd in een filmisch dagboek en vele mooie foto’s.
Nu dus in Colombia. Binnenkort gaan we horen hoe het verder gaat met de verscheping van onze auto naar Panama . Onze agent in Cartagena heeft ons beloofd om snel te kijken of er een alternatief is voor de gecancelde boot.  Hoe dat afloopt weten we niet. Maar we zullen het in ons volgende blog vertellen.