Van Colombia naar Panama

Beste allemaal,

Dit is voorlopig ons laatste verslag. De tweede etappe van onze reis om de wereld zit er op. Wij zijn weer thuis en de auto staat veilig op een douane terrein in Panama te wachten totdat we weer verder gaan met de onderneming. Dat zal over een half jaar zijn als de blaadjes gaan vallen in Nederland.  In totaal hebben we in deze etappe zo’n 16.000 km afgelegd. Niet veel, zal je denken. Maar je moet je wel realiseren dat de ongeplaveide wegen die we vaak namen soms zo slecht waren dat je niet harder dan 15 km per uur kon rijden. En zeker in het Andesgebergte liggen de steenslag wegen bijzonder hoog. Passen over 4000 meter zijn geen uitzondering. De recordhoogte die de auto heeft gehaald, is zelfs 4860 meter;  even hoog als het topje van de Mont Blanc. Dat was een rit door sneeuw en ijzel naar de hoogste vulkaan van Ecuador.

Wat de auto betreft, deze heeft zich weer prima gehouden. Hij heeft behoorlijk wat voor zijn kiezen gehad. Een goed voorbeeld geven de twee laatste filmpjes  van een ijzingwekkende rit door de bergen van Peru.  Desondanks toch niet meer dan wat kleine probleempjes zoals kapotte schokbrekers, versleten banden, wat rare geluiden in de stuurbekrachtiging, geblokkeerde voorremmen en een slechte handrem. Maar al die problemen konden vrij snel door plaatselijke garages worden verholpen.
 

Vluchtelingen
Dit soort luxe probleempjes zinken in het niet bij het veel grotere probleem van de Venezolaanse vluchtelingen. We zijn er op onze reis door Zuid Amerika heel wat tegengekomen. Een taxichauffeur in Argentinië, een ober in Chili, een portier in Peru, het waren allemaal hoog opgeleide mensen die hun land ontvlucht zijn om vanuit het buitenland hun familie in Venezuela te onderhouden. Maar ook veel bedelende vluchtelingen. Ze zijn niet te missen. Vaak mannen met naast hen, in de middenberm, vrouw en kind onder een doek tegen de zon. Ze staan met een groot bord bij stoplichten met daarop in het Spaans: Vluchteling uit Venezuela. Help ons. En dan gaan ze met de pet langs de wachtende auto’s. Het is geen oplossing, dat weten we, maar het is moeilijk om  niets te geven.
Met grote aantallen ontheemden werden we geconfronteerd toen we de grens van Ecuador naar Colombia overstaken. Bij de grens is het enorm druk. Honderden vluchtelingen. Het Rode Kruis heeft tenten neergezet waar de mensen terecht kunnen voor eten, onderdak en medicijnen. Er staan lange rijen te wachten om vanuit Colombia naar Ecuador te gaan. Vooral veel jonge mensen en kinderen. Ondanks de lange en moeilijke reis die ze hebben afgelegd, zien ze er vrolijk uit, alsof er een betere toekomst in het verschiet ligt.
Niet elke vluchteling is arm of hulpbehoevend. We ontmoeten er één als we een Nationaal Park bezoeken. Hier ligt een kleine keten van vulkanische pieken waarvan sommige nog actief zijn. Daarom mag je het park alleen maar in met een gids en met de auto. Behalve wij zijn er nog twee jongens, een uit de VS en een uit Venezuela. Nadat we het park bezocht hebben, geven we de jongens een lift. De Venezolaan vertelt dat hij in Colombia woont. Hij is getrouwd met een Colombiaanse, is academisch gevormd en heeft een goede baan in Bogota. Zijn moeder en broer zijn nog in Caracas. Hij stuurt regelmatig geld naar huis anders zou zijn familie het niet overleven. Het leven in Venezuela is duur, voor een dollar koop je de helft van wat je in Colombia kunt krijgen. Als mensen uit Venezuela vertrekken, wordt hun huis geconfisqueerd. Wat ooit één van de rijkste landen van de wereld was, is nu een land van armoe. Je kunt wel raden wat hij over Maduro en trawanten te zeggen had.
 

Een andere Venezolaanse familie troffen we aan in het Noorden van Colombia. Ze hadden een prachtig plekje betrokken pal aan de Caribische kust waar we een mooie plaats voor de auto hadden gevonden. Hemelsbreed ligt het niet meer dan een paar honderd kilometer van Aruba. Een plekje uit een folder: witte lege stranden, kokospalmen, een blauwe zee en zo af en toe een visser. Het is een jong stel met 3 kinderen en de vierde is op komst. Erg vriendelijke mensen, die hun uiterste best doen om het ons naar de zin te maken. Ze wonen in een piepklein huisje zonder gas, water of elektriciteit. Het water, ook goed om de auto mee te wassen, wordt uit de rivier gehaald. Er is een soort wc met een doek in de deuropening. Ze koken op houtvuur. Een paar keer per dag strooit de man korrels voor zijn kippen. Hij produceert daarbij een soort hoge lokroep. Van alle kanten stuiven de beestjes op het voer af. Het is net een scène uit een film. De vrouw kookt heerlijk. Normaal gesproken betaal je achteraf voor je maaltijd. Maar hier betaalden we vooraf want anders hadden ze geen geld om de boodschappen voor het eten te doen. Ook geven we hen een fles zuiver water om de groenten mee te wassen. We hadden gezegd dat we graag om 7 uur ‘s avonds wilden eten, maar om 5 uur werd ons maaltje al gebracht. Vermoedelijk omdat het om 6 uur al donker wordt en de familie  met de kippen op stok gaat.

Colombia
Onze reis door Colombia stond helemaal in het teken van de verscheping van de auto naar Panama. Er is geen weg tussen beide landen. Je moet naar Cartagena in het noorden om vandaar de auto per boot naar Panama te versturen. Vanuit Ecuador hadden we een boot geregeld maar die bleek gecanceld te zijn. De auto in Colombia laten staan was geen optie. Als je het land binnenkomt met de auto moet je binnen 3 maanden het land ook weer met de auto verlaten hebben. Doe je dat niet dan ben je je auto kwijt. Om zeker(der) te zijn dat we op tijd een boot konden krijgen zijn we in rap tempo door Colombia gereden. Al te grote uitstapjes  hebben we niet gemaakt. Maar dat neemt niet weg dat we toch nog heel wat mooie dingen hebben gezien.

Eén daarvan was het Santuario de las Lajas, het Lourdes van Colombia. Het complex en de kerk liggen verborgen in een diepe kloof. Zowel de ligging als de vormgeving zijn schitterend. Uit de verte lijkt het net speelgoed. De oorspronkelijke kapel stamt uit 1754. In 1899 werd gestart met de bouw van de huidige kerk die pas 50 jaar later werd voltooid. Het verhaal gaat dat de maagd Maria verscheen aan een doofstom meisje en haar moeder. Daarna kon het meisje spreken. Op die plek werd het eerste heiligdom gebouwd.

Ook interessant waren de graftombes van Tierradentro, gelegen langs de berghelling in een tropisch landschap.  De weg er naar toe is voor een paar uur gesloten vanwege lawines. We ploegen door  blubber en diepe plassen. Bij aankomst denken we opnieuw de nummerplaat verloren te hebben. Nadere inspectie leert dat het meevalt. De nummerplaat is volledig verborgen achter een dikke laag modder. De tombes zijn de moeite van de reis waard. Ze zijn afgesloten met grote houten luiken ter bescherming. Deze worden door een bewaker geopend en dan klim je naar beneden over een wenteltrap met heel hoge treden. De grafkamers variëren van ondiep tot 8 meter. Ze zijn versierd met geometrische figuren in het rood, zwart en wit. De onderaardse tombes zijn gebouwd tussen de 6e en 10e eeuw. Ze waren niet bedoeld voor de gewone mensen maar voor de elite. De afstammelingen van dat volk wonen nog altijd in de inheemse dorpen in de omgeving.

Net in de tijd dat wij er waren, was het carnaval. Vooral het plaatsje Baranguilla heeft een naam. Het carnaval daar staat te boek als het grootste spektakel na dat van Rio. De parade gaat door afgezette straten geflankeerd door tribunes. Vele dansende, swingende, kleurig uitgedoste groepen trekken voorbij. De ene groep nog mooier dan de andere. Een streling voor het oog. Het moet ontzettend veel arbeid hebben gekost om al dat moois te maken. Er lijkt geen eind aan de optocht te komen. Duizenden toeschouwers aanschouwen het spektakel vanaf de tribunes.

Heel apart is dat met name de negerbevolking in de dorpen zich in deze tijd wit schminkt.  Blijkbaar een traditie met carnaval. Daar moesten we aan denken toen we de volgende dag een bad namen in een warmwaterbron. Een boer heeft daar een kleine Spa ontwikkeld nadat hij gemerkt had dat het vulkanische water omhoog borrelde op zijn grond. We nemen een modderbad en veranderen daardoor in bosnegers.  Oei, is dit wel politiek correct?. Negers die hun gezicht wit schilderen en blanken die zwart zijn van de modder? Kan dat wel? Hier in Colombia is dat geen enkel probleem.  Voor zover wij weten is er  geen mens die daar racistische motieven achter zoekt.

Colombia is sfeervol, met name de kleine dorpjes in het Caraïbische gebied. We rijden richting Cartagena. Het is zaterdag tegen de avond en bloedheet. We besluiten in een klein dorp een hotelletje te nemen. Om te gaan eten, moeten we dwars door het plaatsje heen lopen. Het is hier echt een Caribisch sfeertje. Iedereen zit buiten op de veranda, schaars gekleed en in schommelstoelen. Overal keiharde muziek. We zien een man zitten, alleen, in de raamopening van zijn huis staan een paar enorme speakers. Horen en zien vergaat je, maar bij de buren schalt het zo mogelijk nog harder en dan wel een ander nummer.  Bij restaurant El Chefe doet de eigenaar die qua uiterlijk doet denken aan een Italiaanse maffiabaas, meteen de deur dicht als we binnen komen om de airco aan te zetten. Er zitten al andere mensen te eten maar wij krijgen kennelijk een speciale behandeling. Het eten is trouwens heerlijk.

De verscheping uit Cartagena.
Nadat we vrij snel door Colombia zijn gereden komen we eind februari aan in Cartagena. Het is een gezellige stad met een oud centrum en nog veel koloniale gebouwen. De stad werd gesticht in 1533 door de Spanjaarden. In de 16e en 17e eeuw was Cartagena één van de belangrijkste havens van de Zilvervloot en daarom een gewilde prooi voor de boekaniers. De stad werd diverse malen verwoest. Nu is het een uitgaanscentrum met veel eettenten en terrasjes. Het is er 's avonds een drukte van belang. Veel toeristen, backpackers, muziek en toneel.

Het eerste wat we in Cartagena doen is een afspraak maken met onze agent, Ana, om de verscheping te regelen. Ze heeft goed nieuws, 12 maart vertrekt er een boot naar Panama die onze auto mee kan nemen. We moeten 5 dagen van te voren de auto in de haven afleveren, dus dat is 7 maart. Maar, waarschuwt ze ons, de data kunnen veranderen. De boot kan 2 dagen later komen maar ook 2 dagen eerder. En bovendien moeten we niet eerder vliegtickets naar Panama boeken dan dat de boot daadwerkelijk de haven heeft verlaten.
Ja, dat verhaal kennen we. In dit geval van een Nederlander. Deze had zijn auto in Florida (VS) op de boot naar Colombia gezet. Nadat de douane zijn auto had gecontroleerd was hij alvast naar Cartagena gevlogen. Helaas voor hem werd er een dag voor het vertrek van de boot nog een blikseminspectie gehouden. Met als gevolg dat hij hals over kop terug moest vliegen. Bij zijn aankomst was de boot vertrokken. Echter zonder zijn auto die nog in de haven stond. Moest hij 14 dagen wachten op de volgende boot.
Dat zal ons niet overkomen. We houden ruime marges aan. Per saldo betekent dit dat we zo’n 14 dagen beschikbaar moeten zijn. En dat is toch hangen, je kunt niet echt iets al te ver buiten Cartagena ondernemen.

De boot ligt op schema.  We brengen de auto dus 7 maart in de ochtend naar de haven waar een kleine inspectie volgt. Het gaat crescendo en om 12 uur zijn we klaar. En dan is het maar goed dat we nog steeds in Cartagena zijn want op de vroege ochtend van 11 maart krijgen we een seintje dat we met spoed naar de haven moeten komen voor een narcotica inspectie. We raffelen ons ontbijt af en houden een taxi aan. Het is een gammele auto met aan het stuur een oud mannetje. Het schiet niet erg op. Bovendien is het heel druk richting haven. In de auto worden we opgeroepen door Ana dat we vaart moeten maken. Vertel dat maar eens aan onze chauffeur. Hij doet zijn best maar erg snel gaan we niet. Ana staat ons al op te wachten bij haar kantoor. In vliegende vaart gaan we naar de haven om daar vervolgens uren te moeten wachten. Tegen 12 uur komt de controle. In de brandende zon moet Harry de hele auto leeg halen en vervolgens weer inpakken. In die tussenliggende tijd zijn heel wat druppels zweet vergoten.

De Bill of Lading (BOL)
Bij het verschepen van goederen is er één papier essentieel. En dat is de Bill of Lading. Alleen het origineel geldt en als je hem kwijt bent kun je de auto niet van het schip krijgen. Nadat de boot op dinsdag 12 maart uit Cartagena vertrokken was, hebben we direct vliegtickets naar Panama geboekt.  De vlucht ging op zaterdag 16 maart. Woensdag  bij Ana geïnformeerd naar de BOL. Was er nog niet.  Donderdag nog steeds niets.  Het wordt vrijdag, de dag voor vertrek, en we hebben nog steeds geen BOL. Omdat alleen het origineel geldt, kun je geen kopie per email sturen. Je moet het document fysiek bij je hebben. Ana zegt toe dat ze deze vrijdagmorgen komt brengen. Om 11.00 uur appt ze dat ze er aan komt, maar aan het eind van de middag is ze er nog steeds niet. Als we bellen krijgen we geen gehoor. Heel raar want zij neemt haar telefoon altijd direct op. We hebben behoorlijk de pee in. We zitten de hele dag te wachten,  onze afspraak met vrienden in de stad loopt in de soep en we hebben nog steeds dat papier niet. Uiteindelijk komt Ana om 10 uur 's avonds de papieren brengen. Ze vertelt dat de vervoersmaatschappij ook pas laat was en daarna moest ze plotseling met haar vader naar het ziekenhuis.  Wat er van waar is, weten we niet. Maar we hebben het papier en kunnen de volgende ochtend naar Panama vliegen.

Panama
Als we aankomen op het vliegveld van Panama Stad moet onze auto al ergens in de haven van Colon staan. Maar omdat het weekend is moeten we tot maandag wachten om hem op te halen. Nu is Colon een beruchte stad in Panama. Er is zoveel criminaliteit dat iedereen wordt afgeraden om die stad te bezoeken. Maar we hebben geen keus. En misschien is het ook wat overdreven. We boeken een hotel vlakbij de haven dat zich beroept op zijn veiligheid. Als we met de taxi vanaf het vliegveld aankomen, blijkt het inderdaad goed bewaakt te zijn. 
Ook in Colon hebben we een agent geregeld om het papierwerk voor ons te doen. Hij komt ons maandag vroeg ophalen bij het hotel. Op zijn vraag of we voldoende geld bij ons hebben trekt Harry de portemonnee om dat even te checken. De man schrikt ervan. “Wegdoen! Niet in het openbaar” zegt hij. “Nooit laten zien dat je geld bij je hebt”.  En dan te bedenken dat we op het beschermde parkeerterrein van het hotel staan! Misschien is het toch wel waar, die waarschuwing voor Colon.
We rijden richting haven. Halverwege geven we de papieren van de auto af aan een man op een motor. Hij gaat “iets” in orde maken. Geen idee wat. Wij gaan met onze agent naar de douane op het haventerrein. Het is hier een enorme gribus.  Een oud, hokkerige gebouw, veel mensen maar niemand die iets uitvoert. De vrouwen zijn echt Caribische, negroïde types. Bijzonder is dat de meeste mensen hier geen kroes maar heel steil haar hebben. De meisjes dragen dit vaak in een haarnetje. De vrouwen zijn vaak fors. Ze doen ons denken aan de tenniszusters Williams, maar dan in groter formaat.  Zittend achter hun bureau maken ze een praatje, laten de laatste nieuwtjes zien op hun telefoon. Sommigen zijn nog bezig met hun toilet. Op elk bureau staat een tasje met make up etc. Als er iemand binnenkomt, wordt deze hartelijk begroet en omhelsd.  “Debiteuren, crediteuren” in het kwadraat. Onze agent weet hier de weg. Terwijl wij ons vergapen aan de film om ons heen, regelt hij de zaken. Het enige wat wij hoeven te doen is af en toe een handtekening zetten en wachten, wachten en wachten.

Na een tijdje kunnen we verder. We vragen ons inmiddels wel met enige ongerustheid af hoe het met de auto zal zijn. De vele verhalen die we van te voren hoorden over inbraak, diefstal etc. worden hier in deze unheimische omgeving wel erg realistisch. Wat gaan we straks aantreffen?

Bij de haven aangekomen staat de motorrijder al op ons te wachten. Hij heeft zijn “iets” gedaan. We krijgen een hele stapel documenten overhandigd. Ook onze autopapieren krijgen we weer terug. We mogen het terrein niet op maar moeten wachten in een buitenruimte die is afgesloten met een hek. Er staan veel, vooral nieuwe auto's die kennelijk  net geïmporteerd zijn. Tussen al deze voertuigen ontdekken we onze trouwe bus. “Jullie moeten hier wachten” zegt onze agent “tot de auto naar de uitgang wordt gereden”. Intussen gaat het regenen en waaien. We staan te kleumen en vragen ons af hoe de auto er van binnen uit ziet. Hier vandaan lijkt er weinig aan de hand, maar we kunnen het niet goed zien. Na een paar uur zien we een man in onze auto klimmen. En ja hoor, er is beweging. En dan gaat het snel. We mogen naar binnen en inspecteren de auto.  Tot onze opluchting is alles in orde. Na nog wat handtekeningen op een stapel papieren gezet te hebben gaat de slagboom open en rijden we de haven uit.

Laatste loodjes
We hebben dan nog ruim een week voordat we terugvliegen naar Nederland. Er zijn in die tijd twee dingen die we moeten doen: een plaats zoeken waar we de auto een half jaar kunnen stallen en een nieuw stempel van de douane. De stallingsplek is gauw gevonden. Het is een met prikkeldraad beveiligd terrein van de douane zelf waar honderden nieuwe auto’s staan te wachten om ingeklaard te worden. We kunnen hier onze auto stallen voor ongeveer 1 euro per dag.
Een paar dagen voor vertrek naar Nederland brengen we de auto naar de stalling. Het gaat heel efficiënt en behulpzaam. We kunnen de auto zelfs stallen onder een afdakje.
Dan nog het laatste stempel. Harry heeft namelijk bij de haven een stempel in zijn paspoort gekregen waaruit blijkt dat hij alleen met de auto het land mag verlaten. We rijden naar het douane hoofdkantoor in Panama stad. We overhandigen de papieren waaruit blijkt dat de auto op het douane terrein staat. En dan krijgen we het verlossende stempel: THIS PERSON IS ALLOWED TO LEAVE THE COUNTRY WITHOUT HIS CAR.

En aldus geschiedde. Tot wat het blog betreft over een half jaar.