Bedevaart, nummerplaat en grens (West Kazachstan)

Beste allemaal,

We zitten al ruim een week in Oezbekistan. We lopen een beetje achter met het reisverslag. We beschrijven daarom nu eerst de laatste paar dagen in West-Kazachstan. Over een paar dagen volgen onze belevenissen in Oezbekistan, een heel verrassend land.

We beginnen in Aktau, een plaatsje aan de Kaspische Zee. Verleden keer hebben we met twee filmpjes laten zien (De weg naar Aktau 1 en 2) hoe beroerd de weg daar naar toe was. De reden dat we toch naar dit plaatsje zijn gegaan  was dat het een goed vertrekpunt was voor een bedevaartstocht naar Beket Ata een voor moslims heilige plaats diep in de woestijn.
We rijden eerst met de eigen auto 200 km de woestijn in naar een naburig stadje en vinden daar een hotel. Vriendelijke mensen bij de receptie. We leggen hen uit dat we naar Beket Ata willen met een jeep. Eerst begrijpen ze er weinig van. Wat zoeken Westerlingen in Allah's naam in de woestijn? Maar na meerdere pogingen wordt het hen toch duidelijk. We vragen of we eten mee moeten nemen, of een slaapzak. Het is namenlijk de bedoeling om de nacht in Beket Ata door te brengen. Hier stokt de communicatie. Dan biedt een van de vrouwen aan om met ons mee te gaan. Ze verwisselt haar werkkleding voor een vrolijke jurk. We gaan achter haar aan naar de bazar. Eerst bespreken we een auto. Dan gaan we naar een winkel om inkopen te doen. Samen met haar vullen we ons mandje: koekjes, croissants, pinda's, cacao, melk, 10 liter water en nog veel meer. We slaan in voor een weeshuis. We zijn enigszins verbijsterd. We kunnen ons niet voorstellen dat we dat met zijn tweeen in 1 dag zullen nuttigen. Maar volgens de vrouw is het goed zo.

De volgende dag arriveert de auto (geen jeep maar wel 4WD) om even over 8. De chauffeur is een onsmakelijke dikzak. Gedurende de rit zit hij constant te rochelen, in zijn oren en  zijn neus te friemelen. De weg valt eigenlijk wel mee. Het is ongeveer 150 km verder de woestijn in naar het zuidwesten, richting de grens met Turkmenistan. Het landschap is desolaat: ingesleten kalkrotsen en veel erosie, een vlak landschap met canyonachtige depressies. We stoppen bij een dodenstad. Hier zijn graven nog vanuit de 13e eeuw. Een man leidt ons naar een ondergrondse moskee. Helaas mogen we geen foto's maken. In dit gebied zijn veel ondergrondse moskeeen van rond de 18e eeuw. Ze leefden er zo'n beetjes als onze westerse kluizenaars in de middeleeuwen.   

We rijden door naar het heiligdom van Beket Ata. Hij was een helderziende, genezer en leraar die gestudeerd had in Khiva (Oezbekistan). Hij heeft zich op latere leeftijd hier in de woestijn teruggetrokken om hier dood te gaan en begraven te worden. Hij is nu een inspiratiebron voor gelovige Moslims. Zij bezoeken in grote getale zijn graf.      

De chauffeur maant Harry dat hij een lange broek aan moet trekken. Verder haalt hij onze tas met proviand uit de auto en gebaart ons dat we het moeten meenemen. We gaan naar binnen en komen in een vertrek mat lage tafels waarop allerlei lekkernijen en zoetigheden zijn uitgestald. Het ziet er feestelijk uit. Nu wordt ons duidelijk dat onze welgevulde boodschappentas niet voor persoonlijk gebruik is maar een gift. De tas verdwijnt binnen de korste keren in een vertrek waar we de keuken vermoeden. We worden uitgenodigd om plaats te nemen aan de tafel en om mee te eten en thee te drinken. Tegenover en naast ons zitten nog een paar mannen. Een meisje schenkt ons thee in.

Na het eten worden we naar een aangrenzend vertrek gebracht - apart voor mannen en vrouwen - om uit te rusten. Er liggen vrolijke matjes en kussens op de grond. In het vrouwenvertrek liggen een tiental vrouwen te slapen. Het is er heel stil. Je hoort geen enkel geluid. in het mannenvertrek wordt wat meer gepraat. Een jongetje spreekt Harry in het Engels aan. Hij is hier met zijn opa.  Na een half uur rusten kijken we wat rond. Er zijn prieeltjes met zitbankjes voor de bedevaartgangers om uit te rusten.De bedevaartgangers reinigen zich hier op toiletten (een gat in de grond) alvorens af te dalen naar de heilige plek. Als je naar het toilet gaat, krijg je een tinnen kannetje met water mee. Dat is bedoeld om je billen en handen te wassen.

We wandelen een stuk naar beneden langs het pad naar de plek waar Beket Ata woonde.Het is een kleine oase, een plekje groen in de uitgestrekte vlakte.  
Het is erg warm. Na even uitrusten keren we weer terug. In het eetvertrek is nu een grote menigte verzameld. Een man spreekt hen toe. Daarna gaat iedereen of thee drinken of naar de toiletten om zich intern te reinigen alvorens het pad naar beneden te nemen.

Wij worden in het Engels aangesproken door een jongeman die ons uitnodigt om samen thee te drinken. Hij komt uit Atyrau en studeert in Almaty. Hij is hier samen met zijn familie. Hij weet alles van het Nederlandse voetbal. Na het theedrinken gaan we met hen naar beneden. Het is nog een hele tocht. We zien dieren die lijken op een hert maar met de kop van een geit. Met tientallen andere moslims komen we bij het onderkomen van Beket Ata aan. Het is een grot diep verborgen in het dal van de canyon.  De grot bestaat uit 2 ruimtes. In het eerste vertrek studeerde hij, in het andere vertrek woonde een nicht. In kleine groepjes mogen we de vertrekken in. Er is een nis waar vrouwen bidden voor vruchtbaarheid. In de andere kamer staat een schuine stok waar je 3 keer omheen en onderdoor moet kruipen. Als we door het kleine gat weer naar buiten komen, gaat iedereen achteruit de trap af om respect te tonen. Veel mensen hebben plastic flessen bij zich om uit de bron water mee te nemen. Men gelooft dat het water een heilzame werking heeft. Ze zeggen dat het water drinkbaar is. We nemen een slok om de ergste dorst te verdrijven in de hoop dat het water inderdaad OK is. Na de klim omhoog nemen we afscheid van onze nieuwe vrienden. Eigenlijk waren we van plan om hier de nacht door te brengen, maar uit praktische overwegingen besluiten we terug te gaan. De chauffeur vindt het prima.

De volgende dag gaan we vroeg op pad. We willen vandaag terug naar Beyneu en moeten de zelfde weg terug. Een verschil met heen is natuurlijk wel dat je nu weet wat je te verwachten hebt. Althans dat denken we. De waarheid is anders. De weg ziet er niet hetzelfde uit. Deels is de weg nu beter (minder wasbord), maar er zijn grotere kuilen met veel zand. Af en toe dreigen we vast te komen zitten. Het gaat net goed. Een zwaar beladen vrachtwagen blijft steken in het zand.
 De chauffeur probeert de wagen de helling over te trekken maar dit lukt niet. Bij een tweede poging komt de truck er eerst overheen maar zakt later weer terug. De chauffeur springt er uit. De wagen hangt vervaarlijk naar een kant. Het is niet denkbeeldig dat de lading gaat schuiven en gaat kantelen. We wachten het niet af en passeren snel. Boven op het talud aangekomen stappen we uit en kijken naar de capriolen van de vrachtwagen.
Als we na een kwartier door willen rijden wijst de bestuurder van een andere auto ons op de plek waar normaliter onze nummerplaat zit. We zijn hem onderweg verloren! Zie het filmpje: Waar is de kentekenplaat?
We willen een nieuwe plaat regelen in Beyneu maar dat is niet zo simpel als je denkt. De nummerplaat is eigendom van de Nederlandse staat en je kunt alleen met identiteitsbewijs en autopapieren in Nederland een nieuwe plaat krijgen. En je kunt al helemaal geen buitenlandse nummerplaat laten maken in Kazachstan. Omdat we nu zonder nummerplaat rijden, zijn we in overtreding. Na veel gedoe en gezoek besluiten we om morgen (vandaag lukt niet meer) aangifte bij de politie te doen. We sturen een mail naar de Nederlandse ambassade in Astana met de vraag wat te doen. We hebben er die avond niet zo'n goed gevoel over hoe dit verder moet, ook gezien het feit dat we vrijwel dagelijks worden aangehouden door de politie.

De volgende morgen begint hoopvol. Een mailtje van de Nederlandse ambassade. Maar het heeft slechts twee regels:

I hope your problem have been solved in the meantime.
Local staff of the Embassy will check how to proceed in this case.

Het is goed dat we daar niet op hebben we gewacht. Want nu bijna twee weken later hebben we nog steeds niets gehoord.

In plaats van wachten zijn we eerst naar de politie gegaan. Ze staan ons wel te woord, maar het gaat niet van harte. Met behulp van de vertaalapp kunnen we duidelijk maken wat er aan de hand is. Ze verwijzen ons naar de verkeerspolitie, maar daar waren we gisteren al geweest. Zij reageerden nogal horkerig. Er zit daarom niets anders op dan zelf een kentekenplaat te maken.
Op de bazaar zoeken we naar materiaal om een nummerplaat na te maken. Plastic? Het wordt uiteindelijk karton. We vinden (hoe bestaat het?) tape in de passende kleuren. In twee uurtjes knutselen we een nummerbord in elkaar dat bijna niet te onderscheiden is van een echte (zie foto).

Vol goede hoop gaan we in de middag naar de grens met Oezbekistan. Binnen tien km worden we bij een controlepost aangehouden door de politie. En tot onze grote opluchting lijken ze onze kartonnen nummerplaat niet eens op te merken. Eerste test doorstaan!! En nu naar de grens. Kijken of het daar ook goed gaat.

De weg naar de grens met Oezbekistan is eerst hobbelig en slecht. Later wordt het wat beter hoewel nog steeds ongeasfalteerd. Om 17.00 bereiken we de grens. Er staat een enorme rij vrachtwagens te wachten. We schatten dat het er wel 100 zijn. We rijden er langs. Een man maakt een gebaar met zijn hand tegen zijn hoofd. Met 4 personenauto's staan we vooraan. De formaliteiten aan Kazachse kant verlopen vrij vlot.  We mogen door en rijden verder naar het niemandsland, een strook van circa 100 meter tussen beide landen. De nummerplaat heeft de tweede test doorstaan!

De grenspost van Oezbekistan is een waar bastiljon. Hoge hekken en een poort die af en toe open gaat om een aantal auto's door te laten. Ook aan deze kant veel gewapende militairen. In de wijde omgeving (een troosteloze steppe) zien we overal hekken en prikkeldraad.  Het is hier een griebes, overal afval en plastic flessen. Af en toe worden een paar auto's doorgelaten. Om een lang verhaal kort te maken: we staan hier te wachten tot middernacht.Dan gaat eindelijk de poort voor ons open. Dan wordt ook duidelijk waarom het zo lang duurde. De controle is minitieus. Alle auto's worden leeggehaald, de tassen worden uitgepakt en alle bagage gaat door een rontgenapparaat. Wij moeten een formulier invullen en krijgen daarna toch een beetje een voorkeursbehandeling. We hoeven de bagage niet uit de auto te halen maar door 4 man wordt de auto geinspecteerd zowel van binnen als van onderen. Alle kastjes worden geopend, de toilettassen worden doorzocht, de meeste interesse hebben ze voor de potty potty (het chemisch toilet). Geen enkele aandacht voor de nummerplaat en de drone.
Na nog een laatste check van de paspoorten (de vierde keer inmiddels) gaat om 1.30 uur de uitgangspoort voor ons open. We halen opgelucht adem, zetten de auto aan de kant bij de vrachtwagens die daar al staan - We zijn niet de enigen die hier overnachten - en We schenken een goede borrel in. We hebben het gehaald. De nummerplaat heeft ook de derde test doorstaan.